فومن:

موقعیت جغرافیایی: فومن با مساحت 1002 کیلومتر مربع در فاصله 27 کیلومتری رشت، بین عرض‌های 37درجه و 1 دقیقه و 18 ثانیه تا 37درجه و 17 دقیقه و 19 ثانیه شمالی و طول جغرافیایی 48درجه و 52 دقیقه و 29ثانیه تا 49درجه و 26 دقیقه و 7ثانیه شرقی قرار گرفته‌است. این شهرستان دارای 2 بخش سردارجنگل و مرکزی می‌باشد.

جمعیت: طبق آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1390 جمعیت این شهرستان 93737 نفر می‌باشد.

پیشینه: فومن شهر حاکم نشین ناحیه فومنات بود و تا عهد صفویه پایتخت گیلان به‌شمار می‌رفت. از این زمان به بعد جای خود را به شهر رشت که به عنوان کرسی نشین ایالات گیلان  تعیین شده بود بخشید. شهر فومن  از سال 980 هجری قمری به بعد که جمشید سلطان، خان بزرگ فومنات محل سکونت خود  را به شهر رشت منتقل کرد به تدریج اهمیت خود را از دست داد.  در اواسط قرن نوزدهم میلادی در شهر فومن  1800 خانه وجود داشت. هسته اولیه فومن، بازار بسیار پرتوان آن است که در آن زمان سردار همایون به صورتی فشرده و پرتراکم  با طراحی، شامل کوچه‌های متعدد و چندین میدان ساخته است. شهر فومن از قدیم دارای دو قسمت اصلی بوده که هر قسمت از چند محله تشکیل می‌شده است. بلا محله در جنوب غربی و غرب شهر شمال محله‌های کوچکتر، شهر بجار، نوگوراب، پلنکه کول، جهود بیجار، بیجار محله بالا و گاجاره که ناحیه‌های قدیمی آن هستند. پایین محله در شمال غربی و غرب، محل بازار و مقبره پیرجلودار، شامل محله‌های کوچکتر دزدک، خندق بیجار و جهود بیجار پایین محله.

اقتصاد: درآمد اكثر مردم اين شهرستان از كشاورزي است. از اين رو فومن يكي از مناطق عمده كشت برنج استان گيلان به شمار می‌آید. در كنار كشت برنج، پرورش طيور، دام و پرورش كرم ابريشم توليدات دستبافت پشمي در اين منطقه رواج دارد. به رغم رونق كشاورزي در اين شهرستان صنعت گردشگري نيز جايگاه ويژه‌ای دارد. آب و هواي مناسب ، جنگل‌ها و كو‌ه‌های پوشيده از درختان و چشمه‌های متعدد و بقاع متبركه و اماكن تاريخي فرهنگي،فومن را به يكي از قطب هاي گردشگري گيلان و حتي كشور تبديل كرده است.

جاذبه هاي گردشگري و تاريخي:

 قلعه رودخان،  شهرك ماسوله، جنگل‌ها و مراتع سبز، غار فوشه، بقعه متبركه سبز قبا، از نوادگان امام موسي بن جعفر(ع)، بقعه امام زاده ميرزا از نوادگان امام موسي كاظم (ع)، بقاع متبركه پير جلودار و آقا مير سرا

منبع: کتاب گیلان – جلد پنجم - صفحات 1593، 1607 و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان